प्रदीपराज दाहाल
राष्ट्रिय गौरवको आयोजनामा समावेश बुढीगण्डकीमाथि निरन्तर निगरानी आवश्यक
विवादमा रहेको बुढीगण्डकी जलविद्युत आयोजनाको निर्माण अन्ततः सरकारले स्वदेशी लगानीमा नै गर्ने निष्कर्षमा पुगेको छ । चिनियाँ कम्पनी गेजुवासँगको ठेक्क प्रक्रिया रद्द गरेपछि आयोजनाको विषयमा देखिएको अन्यौलतालाई चिर्दै सरकारले विद्युत प्राधिकरणलाई नै ठेक्को जिम्मा दिने पक्का भएको छ ।
जनताबाट उठाइएको पूर्वाधार कर विदेशी कम्पनीलाई जाने विभिन्न आंकलनकाबीच र विदेशी कम्पनीको नेपालको गौरवशाली आयोजनामा देखिएको चासोलाई चिर्दै सरकारले ८ वर्षमा निर्माण सक्ने लक्ष्यका साथ बुढीगण्डकी आयोजनाको जिम्मा प्राधिकरणलाई सुम्पिएको छ । तर, प्राधिकरणको हालसम्मको पृष्ठभूमिप्रति भने जनता आशावादी भएपनि निराश नै छन् ।
सरकारको निर्णयसँगै नेपाली जनतामा खुसी छाएको छ । नेपालको पानी जनताको लगानी भन्दै सुरु भएको आयोजना निर्माणको जिम्मा विदेशी कम्पनीलाई दिँदा रुष्ट भएका जनताले अब निर्माण स्वदेशी लगानीमा नै हुने भएपछि दंग छन् । यसअघि सरकारले चिनियाँ कम्पनी गेजुवासँग ठेक्का पक्रिया रद्द गरेपछि रुष्ट बनेका राजनीतिक दलहरुले केही दिन आयोजनाको विषयलाई नै मुद्दा बनाएका थिए । त्यहि आडमा एकअर्काबीच जुहारी समेत गरेका दलहरुले अब स्वदेशी लगानीमा नै आयोजना निर्माण हुने भएपछि सबै मौन छन् । जसलाई शुक्रवार बसेको मन्त्रिपरिषदले निर्णय गर्दै लगानीको खाका निर्माण गर्ने जिम्मा राष्ट्रिय योजना आयोगलाई सुम्पिएको छ । यता यहि विषयमाथि भारतीय सञ्चारमाध्यमहरुले समेत टिप्पणी गरेका थिए । चिनियाँ कम्पनीसँग निर्माणको जिम्मा भारतले पाउने जिकिरका साथ समाचार सम्प्रेषण गरेकाहरुलाई समेत सरकारको निर्णयले ठूलो धक्का पुर्याएको होला नै ।
यद्यपी विभिन्न आशंकालाई चिर्दै अन्ततः जलविद्युत आयोजना निर्माण सरकारले स्वदेशी लगानीमा नै निर्माण गर्ने विषयले सरकारको यो निर्णयको प्रशंसा समेत भएको छ । तीन खर्ब रुपैयाँ लाग्ने १२ सय मेगावाट क्षमताको आयोजनाको सम्पूर्ण लगानी चिनियाँ कम्पनीले गर्ने उल्लेख गरिएको थियो । अझ आयोजना नेपाल सरकारले नै बनाउने भन्दै त्यसका लागि लगानी जुटाउन पेट्रोलियम पदार्थमा प्रतिलिटर पाँच रुपैयाँ पूर्वाधार कर समेत गत वर्षदेखि उठाएपछि निकै मर्माहत भएका नेपालीहरुले अब भने ८ वर्षको समयमा आयोजना निर्माण हुने आश गर्न पाउने भएका छन् । तर, प्राधिकरणले जिम्मा पाएका योजनाहरुको समेत काम समयमा सम्पन्न नभएको पृष्ठभूमि छर्लङग छ नै । चमेलिया जलविद्युत आयोजना निर्माणमा नै लामो समय खर्च गरेको प्राधिकरणले बुढीगण्डकी आयोजना निर्माण समेत तोकेको समयमा सम्पन्न हुनेमा आशंका भने यथावत छ । त्यसैले राष्ट्रिय गौरवको आयोजनामा समावेश बुढीगण्डकीबारे निरन्तर प्रयास जारी राख्न आवश्यक देखिएको छ ।
